Mensen zijn emotionele wezens en kunnen zeer gewelddadig en wreed zijn. Na de verschrikkelijke aanslagen in Parijs zullen we toch de vraag moeten stellen: Waarom haten ze ons zo en wat zijn de oorzaken, in plaats van alleen maar de symptomen van dit “kankergezwel” met harde hand te bestrijden. Bepaalde kankersoorten worden alleen maar agressiever door een dergelijke aanpak. Terrorisme is van alle tijden en lijkt vooral een jongemannen-fenomeen. Te hoge testosteronspiegels zullen een rol spelen. We hoeven alleen maar naar het uitgaansgeweld te kijken om te zien dat jongeren gewelddadig en wreed kunnen zijn, vooral als ze in groepen opereren. Er zijn veel overeenkomsten met het geweld en de terreur door jongeren in de jaren zestig. Die kwamen in opstand tegen de gevestigde orde en gebruikten het marxisme-leninisme om hun geweld te legitimeren. Ook nu lijkt het weer op een strijd tegen de gevestigde (Westerse) orde. Vooropgesteld, jongeren zijn zoekende naar hun identiteit, willen ergens bij horen, en zijn daarom ontvankelijk voor leiders en ideologieën. Denk aan al die gewelddadige sektes, waar geestelijk dolende jongeren zich bij aansloten. Ook zijn jongeren gevoelig voor uitsluiting. En dat is wat er mis is met de gevestigde Westerse orde. De moslimjongeren voelen zich buitengesloten en ook nog met de nek aangekeken. Daarnaast spelen onze superioriteitsgevoelens t.o.v andere culturen een rol. Diep in ons hart zien we de Islam toch als een achterlijke godsdienst. We zeggen het niet meer, maar we stralen het wel uit. De Koran biedt veel om zich mee te identificeren, maar ook om hard op te treden tegen alles wat ongelovig of afvallig is, bovendien wacht er een mooie toekomst als je voor je geloof het leven laat:
“Zij die geloven en van hun woonplaatsen verhuizen en met hun bezit en met hun persoon voor Allah strijden hebben in de ogen van Allah de hoogste rang. Deze zullen zegevieren” (Soera 9 vers 20).
In hun beleving zijn we niet alleen ongelovig, maar maken we ook de wereld kapot. Dit laatste wordt vaak verzwegen in de media, maar ze hebben hier wel een punt, want daar zijn we inderdaad hard mee bezig. Die klimaatconferentie is er niet voor niets binnenkort in Parijs. Waarom kunnen mensen zo wreed zijn tegen andere mensen? Hier speelt het fenomeen van de vervreemding een rol. Mensen (of dieren) worden niet meer als levende wezens gezien, maar als dingen.
Op het gevaar af dat ik weer door een lokale PVV-er voor een socialist wordt uitgemaakt denk ik toch dat die neo-liberale, vrije markt politiek van de laatste decennia een voedingsbodem heeft gecreëerd voor dit extremisme. De meeste extremisten komen uit Westerse landen. Toegegeven, de vrije markt heeft ons veel welvaart gebracht, maar lijkt nu om te keren in zijn tegendeel. Steeds meer mensen worden buitengesloten, en de ongelijkheid neemt toe. De Westerse cultuur staat voor vrijheid, democratie, en mensenrechten, maar ook voor strijd (concurrentie), winners en losers, grote ongelijkheid en de dikke-ikke. Wij vechten vooral voor onszelf.
De Moslimcultuur staat voor broederschap, naastenliefde (gelovigen) en voor je geloof vechten. Niet vreemd dat die religie een grote aantrekkingskracht uitoefent op zich buitengesloten voelende moslimjongeren. Helaas ben ik bang dat we niet de (politieke) moed hebben om onze Westerse cultuur op voornoemde punten als uitsluiting en ongelijkheid aan te pakken, want dat vergt drastisch ingrijpen in de door ons gekoesterde vrije markt systeem. Misschien is er de schrale troost dat jongerenproblemen met het vorderen van de leeftijd vanzelf verdwijnen. Van de RAF, Rode Brigades, of Molukse terroristen hoor je ook niets meer. Ze zijn nette burgers geworden. Over 20 jaar hoor je niets meer van IS. Alsof er niets is gebeurd.