Mensen zijn irrationele wezens. Neem het geloof. Waarom geloven wij (nog)? Je zou verwachten dat met de huidige stand van wetenschap en kennis religies wel waren achterhaald. Natuurlijk de secularisatie heeft de laatste vijftig jaar hard om zich heen gegrepen. Ook is er een sterk negatief verband tussen opleiding en geloof. In welvarende, ontwikkelde landen is de ontkerkelijking groot. Toch lijkt het geloof bezig met een comeback. Jongeren, die in kleding (Hijaab/Jelebba) woord en gedrag laten zien dat ze moslim zijn en die zich er ook met trots op voorstaan. Twintig jaar geleden zag je dit verschijnsel nog niet en toen waren er ook al veel moslims. Daarnaast voelen velen zich aangetrokken tot spirituele bewegingen. Gelovigen, die de bijbel of de koran letterlijk nemen moeten het toch moeilijk hebben. Beide boeken bevatten vele bewezen onjuistheden. De wereld is echt niet in 6 dagen geschapen en de aarde was er niet eerder dan de zon en de sterren (genesis 1-17). De koran is wat betreft het scheppingsverhaal aanmerkelijk vager. Beide boeken bevatten ook veel tegenstrijdigheden. In feite bestaan beide boeken uit twee gedeeltes. Een wreed, intolerant deel (Oude Testament, de late Medina-versie) en een zachtaardig, verdraagzaam deel (Nieuwe Testament, de vroege Mekka-versie). In de koran lopen beide soera’s (vroege/late) dwars door elkaar heen. Gelovigen kunnen dus naar believen shoppen. Op welke teksten baseer je je geloof, en welke uitleg geef je er aan? Je kunt gelovigen de volgende strikvraag stellen, die ze ernstig in verlegenheid brengt. Alle gelovigen geloven dat hun God (Jahweh, Allah) almachtig en dus perfect is. Elke soera begint ermee. Maar is God ook in staat een steen te maken, die zo zwaar is dat hij hem zelf niet kan tillen? Welk antwoord je ook geeft. Het is altijd fout, want die almacht wordt ontkent.
Op grond van de Nederlandse wetgeving zouden alle religies verboden moeten worden, want ze discrimineren allemaal (vrouwen en homo’s) en één is er nog notoir racistisch ook.
Waarom geloven wij? Er zijn theologen en filosofen, die menen dat de mens als sociaal wezen zich verbonden wil voelen met een groter geheel. Maar heb je daar het geloof voor nodig? Je kunt je ook aansluiten bij een vereniging. Naar mijn mening is een psychologische verklaring meer voor de hand liggend. Mensen zijn egocentrische wezens. Ze zien zichzelf als het middelpunt van de wereld, of zelfs van het hele universum en dat moet altijd zo blijven. Blijkbaar is de gedachte dat je niet onsterfelijk hebt voor velen onverdraaglijk. Er zijn natuurlijk surrogaatoplossingen zoals het creëren van een prachtig kunstwerk, waarmee je jezelf vereeuwigd, of het zorgen voor nageslacht. Een echte oplossing biedt dit niet en dat doet het geloof wel. Toch blijft het vreemd dat de dood, het niet-zijn, zo onverdraaglijk is. De moederangst aller angsten is de doodsangst. We maken ons heel druk over het leven na de dood, terwijl niemand zich er druk over maakt dat hij/zij er ruim honderd jaar geleden ook niet was. Enkelen uitgezonderd, die graag Bach of een andere grootheid hadden willen ontmoeten. Gelovigen zijn ook gokkers. Want stel dat God toch niet blijkt te bestaan dan hebben zich allerlei geneugten in het echte leven laten ontzeggen voor niets. Misschien zijn ze daarom ook wel jaloers op andersdenkenden, want overal waar religies aan de macht zijn wordt hun levenswijze opgelegd aan andersdenkenden: zie de islamitische landen en de streng christelijke gemeenten waar het zwembad ’s zondags gesloten blijft. Ik hou wel van een gokje, maar het leven is me toch te lief om deze gok te wagen.